Binding door Maarkels graan

Stichting Maarkels Landschap wil het cultuurhistorische landschap rond Markelo aantrekkelijk en streekeigen houden. Zo mogelijk zelfs versterken. Graan op de essen en kampen is niet alleen een mooi gezicht, maar biedt ook kansen voor eigen voedselproduktie. Wellicht ontstaat een nieuwe lokale economische activiteit door de productie en verkoop van nieuwe Markelose streekprodukten.

Sinds 2013 verbouwt Maarkels Landschap rogge op de “Winterkampen” in de buurtschap Achterhoek. De naam “Winterkampen” verwijst naar de kampen waar vroeger, in de tijd van het potstalsysteem, wintergranen werden geteeld. De eerste keer in 2013 was het allemaal nog pril en werd gekozen voor een zomerras. Boer Jan Roeterdink “De Zweer” had het land vooraf zaaiklaar gemaakt en Gerard Hazewinkel, Hester Jebbink en Jan ten Tije zaaiden het op paaszaterdag op authentieke wijze in. Na de oogst van de zomerrogge werd datzelfde jaar het oude ras Sint Jans Rogge verbouwd. Dit is een echt oud winterroggeras dat wel 2 meter hoog kan worden en dat werd het ook. Eind 2014 is voor de tweede keer Sint Jans Rogge ingezaaid. Deze keer niet alleen op de Winterkampen maar ook op een perceel in Markelosebroek.

Rond de roggeteelt is inmiddels een heel nieuwe gemeenschap ontstaan. Een soort informele coöperatie van enthousiaste mensen die graag helpen om het goudkleurige graan weer op de Maarkelse akkers te zetten. Zo was er bij de eerste oogst de hulp van André Luttikhedde, Twickelboer uit Delden, die met zijn John Deere combine de zomerrogge keurig oogstte en bakker Jan Meen, eveneens uit Delden, die hiervan heerlijke roggebroden maakte. Deze roggebroden zijn onder meer verkocht tijdens de streekmarkt bij het appelpersen en vielen goed in de smaak!

Voor de grondbewerking die nodig was om de Sint Jans Rogge te kunnen telen was er enthousiaste medewerking van Henk Lonink “Kempengait”, een man met verstand van tractoren en machines en hoe je daarmee om moet gaan. Voor het zaaien heeft Maarkels Landschap een strooier aangeschaft, waardoor dit door Jan ten Tije “De Keite” vlot gedaan kan worden. Voor het bemesten van de akker met vaste mest met een heuse Schuitemaker meststrooiwagen was Bernard Jansen, van “Binnengait” uit Enter, graag bereid om te helpen. Het oogsten van de Sint Jans Rogge gebeurde door Wim en Jan Beltman “De Moes” met hun Claas combine. Het stro werd in kleine balen gebaald door Gerrit Rohaan van de Oude Rijssenseweg

De verwerking van het graan (pletten en/of malen) vond plaats bij de molen in Lettele en de molen van Buursink in Markelo. Ook dit vond plaats in prettige samenwerking. Dagactiviteitencentrum De Roos in Goor maakte op basis van een door leerlingen van de AOC uit Almelo gemaakt recept heuse Sint Jans Roggestroopwafels. Een experiment om te komen tot een nieuw Maarkels Streekproduct. Bakker Ruben Meinders maakte ook roggebroden en daarnaast ook koek en brood van de Sint Jans Rogge. Tijdens de presentatie van het boekje “Het Eetbare Erf” in Eungs Schöppe in december 2014 zijn deze producten gepresenteerd. De inzet van Maarkels Landschap en de betrokkenen is om een of meer van de ontwikkelde producten in de loop van 2015 in de winkel te kunnen aanbieden.

Om ervaring en kennis op te doen voor de teelt van rogge is via de Groene Kennispoort Twente gevraagd aan twee studenten van de CAH uit Dronten om de kansen voor roggeteelt in Markelo te onderzoeken. De studenten presenteerden hun rapport in 2014, onder meer met daarin een handleiding voor de teelt van de rogge en aanbevelingen voor vermarkting als streekprodukt. Leerlingen van de AOC uit Almelo kregen de opdracht om een vernieuwend streekproduct te bedenken dat van de rogge gemaakt kan worden. Dit werd de stroopwafel.

In de zomer van  2015 is Sint Jans rogge geoogst van percelen aan de Oude Rijssenseweg en de Witterietseweg. Tevens had Staatsbosbeheer aangeboden te willen samenwerken met Stichting Maarkels Landschap. Ook op de Borkeld is een hoeveelheid rogge geoogst.
Maarkels Landschap met diverse Markelose grondeigenaren en verwerkers gesproken. Tijdens een door Maarkels Landschap georganiseerde bijeenkomst bij de Mölle van Buursink, waar grondeigenaren, grondbewerkers en graanverwerkers (bakker en bierbrouwer) waren, is een teeltplan voor 2015/2016 gemaant. Uitgaande van de vraag (“hoeveel rogge, spelt en gerst kan er worden afgezet aan bakker en veeboeren?”) is een match gemaakt. Tussen het aanbod van grond en de vraag. Vervolgens is met enkele grondbewerkers een planning gemaakt. Door de inbreng van kennis van de gasten Willy Gooijker en André Luttikhedde is het een realistisch teeltplan.
De mensen van de molen zijn enthousiast en willen graag deelnemen aan het project. Zaken die nog niet op orde zijn worden voorlopig uitbesteed, maar het einddoel: het malen en verwerken van eigen Maarkels graan in eigen dorp spreekt velen aan.
Begin oktober gaat het rogge- en speltzaad de grond in.